Als verpleegkundige in de gehandicaptenzorg bied jij zorg en ondersteuning die aansluit bij iemands mogelijkheden. Zo bekijk je bijvoorbeeld welke werkzaamheden een cliënt kan uitvoeren, of medicijnen goed werken en welke lichaamshouding iemand het beste kan aannemen. In al deze situaties geef jij precies de zorg die diegene nodig heeft.  

De mate van zorg die mensen met een verstandelijke handicap nodig hebben, is sterk afhankelijk van de ernst van de handicap. Met een lichte verstandelijke handicap kunnen mensen (onder begeleiding) zelfstandig werken en wonen. Anderen hebben meer zorg en begeleiding nodig. Weer anderen hebben door een ernstige meervoudige beperking intensieve zorg en begeleiding nodig.

In alle gevallen geldt dat je de mensen met wie je als verpleegkundige werkt, zoveel mogelijk probeert te stimuleren in wat zij zelf kunnen. Wanneer iemand met een verstandelijke handicap zichzelf niet kan wassen of aankleden, neem je dat van hem over. Als iemand dat wel kan, maar niet uit zichzelf bedenkt dat dat moet gebeuren, heb je vooral een stimulerende en begeleidende rol.

Daarnaast kun je mensen vaardigheden aanleren die zij zichzelf moeilijk eigen maken. Je oefent bijvoorbeeld met het strikken van veters of het dichtknopen van een jas. Maar het is ook mogelijk dat het juist beter is om de omstandigheden aan te passen. Je bedenkt dan creatieve oplossingen. Je zorgt bijvoorbeeld voor klittenband, zodat veters strikken niet nodig is en iemand zichzelf toch kan aankleden.

Veel mensen met een verstandelijke beperking hebben tegelijkertijd ook een lichamelijke of zintuiglijke beperking, of gezondheidsproblemen. Ook kan er sprake zijn van psychische of gedragstoornissen. Als verpleegkundige houd je het effect van medicijnen in de gaten of verricht je andere verpleegkundige handelingen. 

Al deze werkzaamheden behoren tot een ondersteuningsplan dat je vaak zelf opstelt, evalueert en aanpast. Je stemt daarin de hulpverlening af op de behoeften van de cliënt. Tijdens de uitvoering van het plan coördineer je de taken van medewerkers als helpende en verzorgende. Jij bent verantwoordelijk voor de continuïteit van de behandeling. Je onderhoudt daarbij contacten met de cliënt en zijn familie, maar ook met artsen, activiteitenbegeleiders en met behandelaars als fysiotherapeuten en logopedisten.

Als verpleegkundige in de gehandicaptenzorg ligt de nadruk binnen je werk op de omgang met mensen. Door jouw aanwezigheid voelen ze zich veilig, worden ze gestimuleerd en leren ze bepaalde vaardigheden. Je moet het leuk vinden om je te verplaatsen in de belevingswereld van de ander en voldoening kunnen halen uit ogenschijnlijk kleine veranderingen. 

Daarnaast begeleid je mensen bij het accepteren van hun beperkingen of het verwerken van vervelende gebeurtenissen in hun leven. Je hebt daarvoor hun vertrouwen nodig. Je hebt aandacht voor leuke en positieve dingen en kunt voor prettige omstandigheden zorgen.

Mensen met verstandelijke beperkingen zijn vaak heel direct en kunnen heftig reageren op bepaalde prikkels. In onverwachte of moeilijke situaties moet je dan toch rustig blijven en het evenwicht kunnen herstellen. Je neemt dan zelfstandig beslissingen.

Omdat je regelmatig overlegt met andere hulpverleners zoals activiteitenbegeleiders, fysiotherapeuten en logopedisten, moet je je goed kunnen uitdrukken. Zowel mondeling als schriftelijk, want ook het schrijven van rapportages hoort bij je werk. Bovendien is het ook voor het contact met ouders, familie of werk belangrijk dat je helder kunt communiceren.

Kortom, wat je nodig hebt is:

• voldoening kunnen halen uit (soms kleine) veranderingen
• een activerende en motiverende houding
• stressbestendigheid in moeilijke situaties
• zelfstandig beslissingen kunnen nemen
• goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheden

Gratis loopbaanadvies Sterk in je werk 
Wil je meer inzicht of dit beroep bij je past? En ontdekken wat jouw sterke punten zijn? Vraag een gratis loopbaangesprek aan via www.sterkinjewerk.nl.