De kracht van contact

Ik kan zeggen dat mijn ex-collega’s Anna niet graag mochten. Anna was destijds geplaatst onder een spoedplaatsing, omdat zij misschien dakloos zou worden. Anna paste niet in de groep, had andere interesses en vond geen aansluiting. Ze was vaak eenzaam, verdrietig, boos en had een behoorlijk pakket meegekregen aan regels vanuit haar wettelijke vertegenwoordigers. Ondanks dat Anna qua kalenderleeftijd 24 jaar oud was, was ze qua ontwikkelingsleeftijd aanzienlijk jonger, waardoor ze vaak impulsief gedrag vertoonde.

Vanaf het moment dat ik hoorde over Anna, was ik nieuwsgierig naar haar. Wie is zij? Wat is haar verhaal? Waar komt ze vandaan? Bekende vragen die iedere hulpverlener zich regelmatig wel zal afvragen.

Wat mij direct opviel, was dat Anna erg knap was. Ze deed veel aan haar uiterlijk, ze droeg veel make-up en haar kledingstijl was bijzonder. Anna kreeg veel aandacht van louche mannen, met slechte intenties. Anna had een misbruikverleden, waarin ze meerdere malen seksueel werd misbruikt en tegen haar wil in een paar keer seks had met mannen voor geld. De combinatie van haar lage intelligentie, weinig begeleiding in haar jeugd en haar impulsieve karakter maakte haar een potentieel slachtoffer van verkeerde mannen. Daarnaast was Anna eigenwijs en nam niet veel aan van anderen. 

Na een aantal keer gewerkt te hebben met Anna begonnen we elkaar beter te begrijpen. Ik kon het goed vinden met Anna en we konden ook oprecht met elkaar lachen. De valkuil was dat Anna andere begeleiding begon af te stoten en constant naar mij vroeg, waardoor mijn collega’s zich aan de situatie begonnen te storen. Vooralsnog deed ik hetzelfde als ieder ander: duidelijk zijn, structuur bieden en de ander behandelen zoals je dat zelf graag zou willen.

In de twee jaar dat ik met Anna heb gewerkt, heb ik van haar mooie momenten kunnen genieten en haar mogen bijstaan tijdens haar slechte dagen. Vaak heb ik mezelf afgevraagd wat de band tussen mij en Anna zo sterk maakte. Achteraf denk ik dat het kwam omdat ik haar zag voor wie ze was. Los van haar verleden, los van haar enorme woede aanvallen en afhankelijk gedragspatroon. Ik vertelde haar vaak hoe lief ik haar vond en dat ik blij was dat ze er was, iets wat eigenlijk niemand haar vertelde. Hoe belangrijk een klein compliment kan zijn, dat bleek. Anna die af en toe suïcidaal kon zijn, leerde hierover te praten en hulp te vragen voor haar onrust.

Nu, inmiddels een jaar nadat ik Anna voor het laatst zag, mailt ze mij nog wel eens. Soms wil ze weten hoe het gaat, soms wil ze iets over zichzelf vertellen. Toen we afscheid van elkaar namen, gaf Anna mij een kaartje waarin ze op haar manier aangaf dat ze mij wilde bedanken met de woorden “ik vind jou een lieve begeleider, die altijd naar mij luistert en tijd voor mij maakt. Dat vind ik fijn en gezellig.” 

Lieve Anna, ik heb je kaart nog steeds en jij hebt mij verder leren kijken dan enkel het gedrag. Ondanks dat je mij regelmatig hebt uitgedaagd, slapeloze slaapdiensten hebt gegeven door te willen weglopen of constant op het alarm te drukken, was het werken met jou bijzonder. Dank je wel Anna, je hebt me geleerd dat contact maken en verder kijken dan gedrag zoveel op kan leveren. Ik wens je het allerbeste toe, lieve Anna.